Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec zaprasza na wystawę ,,Krzyże, kapliczki i figury
w gminie Chrzanów’’ . Wystawa prezentowana jest w Spichlerzu z Kościelca, na terenie skansenu.
Zebrali się przeto odprawiać nabożeństwo pod cmentarz, kaj obok bramy stojała mała kapliczka z figurą Matki Boskiej. Każdego maja przystrajały ją dziewczyny w papierowe wstęgi a korony wyzłacane i polnym kwieciem obrzucały, broniąc od zupełnej ruiny, gdyż kapliczka była odwieczna, spękana i w gruz się sypiąca, że nawet ptaki już się w niej nie gnieździły, a jeno niekiej,
w czas słót jesiennych, pastuch jaki schronienia szukał. Smętarne drzewa, lipy staruchy, brzozy wysmukłe i te pogięte krzyże osłaniały ją nieco od burz zimowych i wichrów.
[…] Kowal przyklęknął na przedzie, przed progiem, zarzuconym tulipanami a głogiem różowym, i pierwszy zaczął śpiewać. […] Ostatnie stada do obór ściągały; od wsi, z pól, z miedz już nie dojrzanych buchały niekiedy jazgotliwe śpiewki pastusze i długie, przeciągłe poryki. Zaś naród śpiewał wpatrzony w jasną twarz Matki, co wyciągała błogosławiące ręce nad wszystkim światem: Dobranoc, wonna Lilija, dobranoc!
Władysław Reymont, Chłopi
Dziś kapliczki i krzyże wrosły w krajobraz miast i wsi. Częstokroć niezauważane stoją w środku osiedli, placów czy też przy drogach w otoczeniu zieleni. Odnawiane, odmalowywane dekorowane kwiatami świadczą o potrzebie ich trwania. Jednocześnie stają się bardziej świadkami przeszłości niż potrzebą teraźniejszości. Coraz mniej jest osób, które zatrzymują się choć na chwilę, spojrzą na Jezusa Frasobliwego czy Matkę Boską i powierzą im swoje sprawy, poproszą o opiekę.
Wśród rozlicznych przedstawień ikonograficznych, które mieszczą kapliczki i figury przydrożne gminy Chrzanów, poczesne miejsce zajmują wizerunki Chrystusa i Najświętszej Marii Panny. W gronie patronów ludzkich losów czy świętych od nieszczęść goszczą również święty Florian – chroniący przed pożarami, święty Józef – patron rodzin, ojców, kobiet w ciąży, robotników oraz osób umierających a także święta Rozalia – orędowniczka chroniąca od zarazy i chorób zakaźnych.
Wystawa „Krzyże, kapliczki i figury w gminie Chrzanów” jest kontynuacją cyklu wystaw czasowych prezentujących bogactwo form i motywów małej architektury sakralnej powiatu chrzanowskiego.
2017 rok „KAPLICE I KAPLICZKI – NIEMI ŚWIADKOWIE WIEJSKICH DRÓG”.
2020 rok „KAPLICZKI, KRZYŻE I FIGURY GMINY ALWERNIA”.
